ท่ามกลางภาวะการแข่งขันของสังคมในยุคปัจจุบัน ทุกคนต่างพากันทำงานตามภาระหน้าที่ จนบางครั้งอาจลืมนึกถึงสุขภาพของตัวเอง จะมารู้สึกตัวอีกครั้งก็เมื่อเริ่มมีอาการเจ็บไข้ได้ป่วย

โดยเฉพาะพนักงานออฟฟิศที่ทำงานอยู่หน้าจอคอมพิวเตอร์และต้องนั่งทำงานอยู่ในท่าเดิมเป็นเวลานานๆ และไม่ค่อยเปลี่ยนอิริยาบถ
พฤติกรรมดังกล่าวเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปวดตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย โดยพบว่าส่วนใหญ่จะมีอาการปวดต้นคอและปวดบ่าถึง 99 เปอร์เซ็นต์
ซึ่งอาการดังกล่าวนี้เราเรียกว่าโรค “ออฟฟิศซินโดรม” (Office Syndrome) หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธี อาการปวดจะทวีความรุนแรงขึ้น
จนรบกวนการดำเนินชีวิตประจำวัน กระทั่งถึงขั้นทำงานไม่ได้

   ผศ.ดร.อดิษฐ์ จิรเดชนันท์ อาจารย์นักกายภาพบำบัด คลินิกกายภาพบำบัดศาลาแดง
   อาจารย์ประจำภาควิชากายภาพบำบัด แขนงระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

    กล่าวว่า ทางเลือกในการรักษาผู้ที่ประสบปัญหาอาการปวดในบริเวณต่างๆ ของร่างกาย
    เช่น ปวดคอ ปวดบ่า ปวดไหล่ ปวดหลัง ปวดเข่า ฯลฯ มีอยู่ 2 วิธีด้วยกัน

          วิธีแรก คือ “การรับประทานยาบรรเทาอาการปวด” และวิธีที่สองคือ “การรักษาด้วยวิธีทางกายภาพบำบัด” แต่ปัจจุบันคนไข้หันมารักษาด้วยวิธีทางกายภาพบำบัดกันมากขึ้น เพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงจากการใช้ยาที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น ทำให้เกิดการระคายเคืองและเป็นแผลในระบบทางเดินอาหารทำให้ตับและไตต้องทำงานหนัก เป็นต้น

              ซึ่งวิธีทางกายภาพบำบัดตามพระราชบัญญัติวิชาชีพ พ.ศ.2547 บอกว่าเป็นวิธีการตรวจเช็ค ประเมิน และวิเคราะห์การเคลื่อนไหวร่างกาย
              ของผู้ป่วย หากพบความผิดปกติหรืออาการเจ็บปวดจากการเคลื่อนไหวสามารถรักษาได้ด้วยวิธีทางกายภาพบำบัดและการรักษาด้วยวิธีนี้

              จะไม่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาซึ่งคนไทยเองรู้จักการทำกายภาพบำบัดมานานแล้ว สังเกตได้จากภูมิปัญญาไทยในเรื่องการใช้ลูกประคบ
              การใช้ความร้อนหรือความเย็นเข้าช่วย นั่นก็คือการทำกายภาพบำบัดอย่างหนึ่ง แต่สำหรับหลักสูตรที่เปิดสอนอยู่ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
              คือ กายภาพบำบัดแขนงระบบกระดูกและกล้ามเนื้อซึ่งจะใช้ในการรักษาผู้ป่วยที่มีปัญหาทางระบบกระดูก ระบบกล้ามเนื้อ และระบบประสาท
              ด้วยวิธีการปรับท่าทางของร่างกาย โดยการขยับกระดูกและข้อต่อ   รวมทั้งการออกกำลังกายเฉพาะส่วนที่เหมาะสมกับผู้ป่วยในแต่ละระดับ
              ควบคู่ไปกับการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ทางกายภาพบำบัด

           สำหรับหลักในการรักษาด้วยวิธีนี้มีอยู่ 2 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ “ขั้นตอนการประเมิน”
           โดยจะทำการซักประวัติของผู้มารับการรักษาว่ามีปัจจัยที่เกี่ยวข้องหรือมีพฤติกรรมในชีวิตประจำวันอย่างไรบ้าง
           ถามถึงลักษณะและที่มาของอาการที่รบกวนชีวิตประจำวัน รวมถึงความเปลี่ยนแปลงของอาการในแต่ละวัน
           จากนั้นนักกายภาพบำบัดจะทำการประเมินอาการ โดยใช้ความรู้ทางด้านกายวิภาคศาสตร์และกลศาสตร์การเคลื่อนไหว
           เข้ามาอธิบายวิเคราะห์อาการบาดเจ็บที่เกิดขึ้น รวมทั้งใช้วิธีการขยับข้อต่อเพื่อตรวจเช็คการเคลื่อนไหว
           ซึ่งจะทำให้รู้ว่าข้อต่อมีความผิดปกติอย่างไร    เช่น มีอาการเจ็บปวดเวลาขยับข้อต่อ
           ซึ่งนักกายภาพบำบัดจะวิเคราะห์หาเทคนิคที่ถูกต้องและเหมาะสมในการรักษา 

 ส่วนขั้นตอนที่ 2 เป็น “การรักษาด้วยวิธีทางกายภาพบำบัด” 

ซึ่งขั้นตอนนี้ขึ้นอยู่กับนักกายภาพบำบัดว่ามีความชำนาญมากน้อยแค่ไหน และจะมีการออกแบบการรักษาด้วยวิธีใด เช่น  การดึงยืดต้นคอ การยืดหลัง  การแนะนำการบริหาร หรือการเพิ่ม  ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ซึ่งการจะ  ใช้วิธีใดในการรักษาบำบัดนั้นอยู่ที่การวิเคราะห์อาการของคนไข้เป็นสำคัญ  เช่น    นักกีฬาเทนนิสมาทำการรักษาก็ต้องทราบว่าเวลาเล่นเทนนิสใช้  ลักษณะท่าทางการยืนหรือการตีลูกเทนนิสอย่างไร โดยจะให้คนไข้เคลื่อนไหวให้ดู  หากเกิดความเจ็บปวดในบริเวณใด    จึงค่อยนำเอาวิธีการ  เคลื่อนไหวนั้นมาวิเคราะห์ว่า  มีการใช้กล้ามเนื้อมัดใดหรือใช้ข้อต่อส่วนไหนในการเคลื่อนไหว     

จากนั้นจะใช้การสอบถามอาการและผลการตรวจ  ร่างกายเข้าไปสนับสนุนหรือหักล้างสมมุติฐาน
ที่ได้ตั้งเอาไว้จะได้รู้ว่าจุดใดที่เกิดความผิดปกติขึ้น   ถ้าเป็นกล้ามเนื้อจะดูว่ากล้ามเนื้อบริเวณนั้นมีการอักเสบหรือไม่
ด้วยการออกแรงต้านการทำงานของกล้ามเนื้อมัดนั้น  โดยเปรียบเทียบกับข้างที่เป็นปกติ  ถ้าเป็นที่ข้อต่อนักกายภาพบำบัดก็จะต้องประเมินได้ว่า
ข้อต่อมีความตึงตัวเป็นอย่างไร  โดยการเปรียบเทียบข้อต่อข้างที่มีปัญหากับข้างที่ดีเช่นเดียวกับการตรวจกล้ามเนื้อว่า
มีการเคลื่อนไหวที่เหมือนกันหรือไม่  แต่ในกรณีกระดูกสันหลังซึ่งเป็นข้อต่อ  ในเชิงเดียวกันจะอาศัยข้อตรงกลางและ
ข้อด้านข้างเทียบการเคลื่อนไหวในระดับ  บนและล่างว่าเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
และการเคลื่อนไหวนั้นทำให้เกิดปัญหาอย่างที่คนไข้บอกหรือเปล่าจากนั้นจึงเลือกเทคนิคต่างๆ
ในการรักษา ด้วยการขยับข้อต่อ

การรักษาด้วยวิธีทางกายภาพบำบัด โดยเทคนิคการขยับข้อต่อเป็นที่นิยมมากในต่างประเทศ
ซึ่งต้นกำเนิดของกายภาพบำบัดด้วยวิธีนี้อยู่ที่ประเทศออสเตรเลีย
           และเป็นเทคนิคที่ได้นำมาเปิดสอนในระดับปริญญาโท ที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
           ในหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สาขาวิชากายภาพบำบัด แขนงกระดูก และกล้ามเนื้อ) 

                                                                           โดยได้เปิดสอนมาประมาณ  15  ปีแล้ว โดยรับนิสิตรุ่นละ  5  คน
ใช้เวลาเรียนตามหลักสูตรคือ 1 ปีครึ่ง แต่ปัจจุบันที่มีนิสิตเรียนจบไม่ถึง 10 คน
เนื่องจากเป็นคอร์สเวิร์คที่เน้นการปฏิบัติและการทำวิจัยควบคู่กันไป และจะเน้นการวิจัยทางคลินิกเป็นหลัก

เมื่อนิสิตเรียนจบจะได้เป็นมหาบัณฑิต ด้านกายภาพบำบัดที่มีความสามารถในการประเมินและวิเคราะห์การเคลื่อนไหวได้
โดยละเอียดและสามารถใช้เทคนิคการขยับข้อต่อในการตรวจประเมินและรักษาได้อย่างถูกต้องตามหลักการและการ
รักษาด้วยวิธีนี้ส่วนใหญ่จะสามารถเห็นผลได้ทันที โดยเฉพาะเรื่องการลดอาการเจ็บปวด นั่นเป็นเพราะการขยับข้อต่อทำให้เกิดการ
กระตุ้นเส้นประสาท กระแสประสาทจะถูกส่งขึ้นไปยังสมอง สมองก็จะกระตุ้นสารสื่อประสาทต่างๆ ลงมายับยั้งความเจ็บปวด
ในบริเวณที่ถูกกระตุ้น   ส่วนในด้านการเคลื่อนไหวการขยับข้อต่อจะช่วยให้เกิดการไหลเวียนของน้ำหล่อเลี้ยง ในผู้ที่มีอาการ
เมื่อยและล้าก็จะรู้สึกสบายเนื้อสบายตัวขึ้นมาในทันที

แต่สำหรับคนไข้ที่มีอาการเจ็บปวดเรื้อรังมานานกว่า 5 ปี ผลที่ได้อาจไม่เห็นชัดในทันที
แต่จะดีขึ้นในลักษณะที่ค่อยเป็นค่อยไป
ซึ่งอยู่ที่ความเรื้อรังของอาการและความร่วมมือของคนไข้
โดยควรบริหารกล้ามเนื้อเฉพาะส่วนร่วมด้วยจะช่วยให้ผลที่ดีขึ้น 

             อาจารย์นักกายภาพบำบัด ยังแนะนำต่ออีกว่า
            ผู้ที่รักษาด้วยวิธีการรับประทานยามาก่อน แล้วหันมารักษาด้วยวิธีการขยับข้อต่อยังไม่ควรหยุดยาในทันที
            เพราะหากหยุดรับประทานยาแล้วคนไข้มีอาการแย่ลงจะบอกได้ยากว่าอาการที่แย่ลงเกิดจากการหยุดรับประทานยา
หรือเกิดจากการขยับข้อต่อ   ซึ่งคนไข้ต้องพิจารณาอาการของตัวเองด้วยว่ารับประทานยาแล้วอาการดีขึ้นหรือไม่
ถ้าไม่ดีขึ้นก็ต้องมองหาทางเลือกอื่น

Dr.Adit Leading Physiotherapist

            โดยต้องศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติม ว่ามีวิธีอื่นใดช่วยได้อีกบ้างนอกจากการผ่าตัด แต่ในฐานะที่เป็นนักกายภาพบำบัดขอแนะนำว่า
วิธีแรกที่ควรเลือกเพื่อการรักษาคือการทำกายภาพบำบัด เพราะการทำกายภาพบำบัดจะเข้าไปช่วยกระตุ้น
ให้กระบวนการซ่อมแซมดำเนินไปได้เร็วขึ้น
            และไม่มีผลข้างเคียงอื่นๆ เมื่อเปรียบเทียบกับวิธีรับประทานยาแล้ว

การทำกายภาพบำบัดด้วยวิธีการขยับข้อต่อจะเห็นผลได้เร็วกว่าและช่วยย่นระยะเวลารักษาให้เร็วขึ้น
ทำให้สามารถกลับไปดำเนินชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงปกติ และกลับไปทำงานได้อย่างมีความสุข

                หากใครที่มีอาการปวดในบริเวณต่างๆ ของร่างกาย ปวดหัว ปวดคอ ปวดไหล่ หรือปวดตามแนวเส้นประสาทบริเวณแขนขา ฯลฯ
และมีปัจจัยอื่นๆร่วม เช่น การนั่ง ยืนในท่าเดิมติดต่อกันเป็นเวลานาน หรือปวดเพราะการใช้งานอวัยวะส่วนใดส่วนหนึ่งที่หนักเกินไป

ควรรีบปรึกษานักกายภาพบำบัด เพื่อตรวจประเมินอาการและรับการรักษาทางกายภาพบำบัดที่ถูกต้องและปลอดภัยต่อไป
ผศ.ดร.อดิษฐ์ กล่าว

โดยสามารถปรึกษา ที่คลินิกกายภาพบำบัดศาลาแดง
ทางโทรศัพท์ได้ที่เบอร์
086 336 4823
02 234 3898 

ที่มา : หนังสือพิมพ์บ้านเมือง [ วันพฤหัสบดี ที่ 6 เดือน สิงหาคม 2552 ]